Merkez Bankası eski Başkanı Süreyya Serdengeçti, 2002-2007 döneminde yüzde 6,8 olan büyüme oranının 2008-2015 senelerinde yüzde 3,3’e gerilediğini bildirdi. Serdengeçti, bunun endişe konusu olması gerektiğini kaydetti.

Manisa Ticaret ve Sanayi Odası (MTSO) tarafından düzenlenen KOBİ etkinliğinde konuşan Serdengeçti, hükümetin dört alana yoğunlaşmak zorunda olduğunu söyledi . Serdengeçti, “Bunların birincisi cari açıktır. Bazı dönemlerde çok artıyor bazen düşüyor. Aslında yılların sorunu. 2015 yılı sonunda milli gelire oran olarak yüzde 4,5 seviyelerinde bekleniyor. Kimileri çok iyi destan yazıyoruz, kimileri de çok iyi diyor. Vallahi ben olaya şöyle bakıyorum. 10 sene önce cari açığın milli gelire oranı 4,4’tü. Şimdi 4,5 bekliyoruz. Fakat başka bir farkvar. Büyümeyi 2015 yılı sonu itibariyle yüzde 3 civarında tahmin ediyoruz. 2005’te büyüme 8,4’tü. Tabloyu geçmişe göre daha olumsuz yapan şey geçmişte çok yüksek büyümedir. Ama o büyüme yok artık. Üzerinde düşünülmesi gereken bir husus var. Türkiye’yi diğer ülkelerle karşılaştırdığımızda cari açık açısından 187 ülke içinde 97’inci sıradayız. Durum bu. Ortalarda bir yerde. Bizim gibi ülkeler arasında 25 gelişmekte ülke içinde 23’üncü sıradayız. Gayet açık burada bir sorun var. Sorun yoktur demenin bir anlamı yok. Destan yazıyoruz falan demenin bir anlamı yok. Kendimi aldatmanın hiç kimseye bir faydası yok.” dedi.

Türkiye’de cari açık konusunda yanlış bir algı olduğunu dile getiren Serdengeçti, “Türkiye’de yapılan yanlış cari açık meselesinin kurlarla ve faizlerle ilgili olarak tartışılmasından kaynaklanıyor. Kurlar şurada olsa faizler şurada olsa biz bu işi çözeceğiz deniliyor. Türkiye’nin dış ticaret açığı iç talebe ve dış talebe bağlıdır. Türkiye hızlı büyüyor ve iç talebi yüksekse ithalatı de yüksektir. Biz bunu anlamak istemedik. Kurlar çıksın yukarı, ihracatta artsın. Hayır artık ihracat ve ithalat birbirine bağlı. İhracat yapan sektörler ithal girdi de kullanıyorlar. Kurlar yukarı gittiği zaman ihracatı artırmadığı gibi sizlerin maliyetlerini artırıyor. Maliyetin artması demek enflasyonun yükselmesi demek. Enflasyonun yükselmesi demek rekabet gücü kaybettiğiniz anlamına geliyor. Kurla kazandığını enflasyon yüzünden kaybediyorsunuz. Biz bunu defalarca yaşadık” diye konuştu. Türkiye’de tasarruf yapılmadığını kaydeden Serdengeçti, şöyle devam etti: “Bir ülkenin tasarruf açığı varsa o ülkenin cari açığı olur. Tasarruf etmiyoruz biz, yatırım yapmak istiyoruz. Belirli dönemlerde de çok iyi yatırım yapıyoruz. Ama tasarruf etmeyi sevmiyoruz. Ne kurla çözebiliyorsunuz. Maalesef böyle bir durum var. Tasarruf açığında 172 ülke içinde 150’inci sıradayız. 25 gelişmekte olan ülke içinde 18’inci sıradayız.” diye konuştu.

Süreyya Serdengeçti, büyümenin çok önemli olduğunu belirterek, Türkiye’nin gelişmekte olan ülkeden gelişmiş ülkeler arasına girmek istediğini aktardı. “Türkiye’nin yıllık ortalama büyüme oranı yüzde 4’tür. 2002 ile 2007 yılları dahil büyüme hızı 6,8’dir. Çok olumlu bir şeyler yaşamışız. Türkiye’de nerede bir başarı varsa o başarının olmadığını söyleyen bir sürü insan vardır. Bu dönemde Türkiye’de bir şeyler yapılmış. 2008 ile 2015 yıllarında yıllık ortalama büyüme 3,3’e düşüyor. 6,8’in aşağı yukarı yarısıdır. Endişe konusu olması lazım. Yetkililer geçen sene yüzde 3 büyüdük, düşük, bu sene yüzde 4 büyüyeceğiz diyorlar. Yıl geliyor geçiyor, yüzde 4 büyüyecektik, ama yüzde 3 oldu. Ama gelecek yıl yüzde 4 büyüyeceğiz. Ertesi yıl oluyor yine aynı şey oluyor. Böyle bir durum var. Bu düşük diyince Avrupa’dan iyiyiz diyorlar. Dünyada durumumuz ise 188 ülke içinde 92’inci sıradayız. Büyümede 2002-2007 dönemindeki performansı gösteremiyoruz. Ortada bir yerdeyiz. Ak ile kara arasında bir yerdeyiz. Bunun adına orta gelir tuzağı diyorlar. Böyle bir kaygı var.” şeklinde konuştu.

Serdengeçti, 2015 yılı sonu itibariyle enflasyonun yüzde 8,5 olarak beklendiğini açıkladı. Ayrıca “ 34 yıl enflasyon ortamında yaşadık. Türkiye’nin 2001’den önceki düşük büyümenin ardında enflasyonun yükselmesi var. 2004 yılında 34 yıl sonra enflasyon tek haneye indi. Yüzde 10’nun altına düşmemiz gerektiğini söylemiştim. 2015 yıl sonunda enflasyonu yüzde 8,5 bekliyoruz. Ben Merkez Bankası’ndan çıkarken yüzde 8,1’di. Aradan 9 sene geçti. Dünyada 188 ülke içinde en yüksek enflasyona sahip 30’uncu ülkeyiz. Tek hane bize yeter diyemezsiniz. 25 gelişmekte olan ülke içinde ise 6’ıncı sıradayız. Sorun yokmuş demek olmuyor. Yüzde 5’e falan yaklaştığımız yok. Buradaki sorunu kabul etmek lazım. Enflasyonun olduğu yerde rekabet gücü kaybederseniz, rekabeti kaybedersiniz cari açıkla hep karşılaşırsınız.” dedi.

Temmuz’da 9,8 olan işsizliğin yüzde 10’un üzerine çıktığını anlatan Serdengeçti, “Biz diyorlar Güney Afrika’dan Yunanistan’dan iyiyiz diyorlar, doğru. Dünyada 105 ülke içinde en yüksek işsizlik oranına sahip 26 ülkeyiz. 25 gelişme olan ülke arasında işsizlik oranı açısından 4’üncü sıradayız. Sorunları görmekten kaçınmak sorunu çözmeyi engelliyor.” diye konuştu. CİHAN