Okuma becerisi çok küçük yaşlarda kazanılan bir beceri. Fakat okuduğunu anlama becerisi kazanmak o kadar da kolay değil. Çünkü okuduğunu anlamak sadece metindeki kelimelerin sözlük anlamını bilmek değildir. Okunulan metni özümsemek, bellekteki ön bilgilerle köprü kurabilmek ve bunu yansıtabilmektir. Bu sebeple bir yetişkin dahi olsanız okuduğunuzu aslında anlamıyor olabilirsiniz. Bu beceri biraz da ilkokul çağında kazanılması gereken bir beceri. Çünkü okuduğunu anlamamak sadece Türkçe ya da edebiyat derslerindeki başarınızı etkilemiyor. Bir çocuk okuduğunu anlayamıyorsa muhtemelen diğer tüm derslerinde de başarılı olamayacaktır.
Pisa Okuduğunu Anlama Testi
Her yıl farklı yaş gruplarından, farklı seviyelerden binlerce öğrencinin girdiği Pisa testi sonuçlarında da göreceğimiz gibi Türkiye’nin durumu pek iç açıcı değil. Türkiye’deki öğrenciler bilim, matematik ve okuduğunu anlama testlerinde son sıraları zorluyorlar sürekli. Bunun sebebi elbette ki öğrencilerimiz değil. Sistem sorunumuz var. Eğitim kalitesi sorunumuz var. Mesela, 2016 yılındaki Pisa testinde Türkiye OECD ülkeleri arasında son sırada yer aldı. Bunun en büyük sebebi de öğrencilerimizin okuduğunu anlayamaması maalesef. Bu sonuçları daha iyi hale getirmeliyiz kuşkusuz. Bunun için de okuduğunu anlamayı geliştirmemiz gerekiyor. Bunun için birkaç yöntem var.
Okuduğunu Anlamayı Geliştirme Yolları
Okuduğunu anlamayı geliştirmek için 3 evre vardır diyebiliriz. Okuma öncesi, okuma sırası ve okuma sonrası stratejileri diyelim bunlara.
Çocuklar okuma öncesinde metni neden okuduklarını, metinden nasıl kazanımlar elde edebileceklerini düşünmelidirler. Bu sayede metne daha çok konsantre olacaklar ve okuma öncesi beklentilerini karşılamayı amaçlayacaklardır.
Okuma sırasında ise metnin bazı kısımlarının altı çizilebilir, boş yerlere notlar alınabilir. Bu sayede daha basit bir anlatımla metin özümsenebilir. Bu sayede sadece kelimelerin değil asıl anlatılmak istenen düşüncenin de takibini yapabilir hale gelecektir öğrenciler.
Okuma sonrası ise en önemli evre açıkçası. Artık çocuk, okuduğu metni anlamlandırmalı. Daha önceden edindiği bilgileri yeni öğrendiği bilgilerle sentezleyebilmeli ve yeni bir sonuca varmalıdır. Unutmayın kitaplar cevap bulmak için değil yeni sorular sormak için okunur. Her yeni soru, beyinde açılan yeni bir pencere gibidir.
Okuduğunu Anlaman Kitapları/Metinleri
Bizler okuduğunu anlama becerisinin çok erken yaşlarda kazanılması taraftarıyız. İlkokul bunun için en uygun dönem. Bu yüzden de piyasada birçok okuduğunu anlama kitabı bulunuyor. Bunlar ücretli olabileceği gibi ücretsiz olarak internet ortamında da mevcut. Çeşitli ilkokul hikaye kitapları da efektif bir işlev görecektir. Öğretmen ya da veli gözetiminde yapılan okuduğunu anlama çalışmalarının çok faydalı olacağı kanısındayız bizler.
